หัวปรับแก๊สคืออะไร ควรเลือกซื้ออย่างไร
หัวปรับแก๊สเป็นอุปกรณ์ที่สำคัญมากๆ เพราะถ้าซื้อเตาแก๊สมาแต่ไม่มีหัวปรับแรงดันก็ใช้เตาแก๊สไม่ได้และไม่ปลอดภัย หัวปรับแก๊สนั้นใช้สำหรับลดแรงดันแก๊สที่ออกมาจากถังแก๊สซึ่งสูงถึง 60-120 PSI (ปอนด์/ตารางนิ้ว) ให้ลงมาในระดับที่เหมาะสมกับประเภทของเตา ไม่ว่าจะเป็นเตาแก๊สแรงดันต่ำ หรือ เตาแก๊สแรงดันสูง โดยในบทความนี้จะขออธิบายเฉพาะขนาดที่ใช้ตามบ้านหรือร้านอาหารขนาดเล็กถึงกลางเท่านั้น
หัวปรับแก๊สมี 2 ประเภทหลักๆ คือ หัวปรับแก๊สแรงดันต่ำ และ หัวปรับแก๊สแรงดันสูง มาดูกันว่า 2 ประเภทนี้ต่างกันอย่างไร
- หัวปรับแก๊สแรงดันต่ำ (Low pressure regulator) หรือมีชื่อเรียกว่า หัวโลว์
• ค่าแรงดันแก๊สที่ออกมาประมาณ 3.5-4 kPa หรือ 0.5-0.58 PSI (ปอนด์/ตารางนิ้ว)
• ปริมาณจ่ายแก๊ส 2-4 กก./ชม. แล้วแต่ยี่ห้อ
• มีลักษณะเป็นแบบคล้ายจานบิน และแบบกด (หัวปรับจัมโบ้)
• ใช้กับเตาแรงดันต่ำ ได้แก่ เตาบ้าน เตาฝัง เตากระจก เตาย่าง เตาซี30 ซี40 ซี50 เตาเครป เตาขนมครก เตาสเต๊ก เตาขนมเบื้อง ซึ่งหัวเตาที่ใช้กับเตาเหล่านี้ ได้แก่ หัวเตาเฟืองเหล็กหล่อ หัวเตาอินฟราเรด หัวเตาสแตนเลส หัวเตากระบอง หัวเตารูปตัว H รวมไปถึงเตาขนาดใหญ่สำหรับโรงงานอุตสาหกรรม รุ่น P110 และ P220
เตาแรงดันต่ำ

หัวปรับแรงดันต่ำ

- หัวปรับแก๊สแรงดันสูง (High pressure regulator) หรือมีชื่อเรียกว่า หัวเร่ง
• ค่าแรงดันแก๊สที่ออกมาประมาณ 180-241 kPa หรือ 26-35 PSI (ปอนด์/ตารางนิ้ว)
• ปริมาณจ่ายแก๊ส 4-8 กก./ชม. แล้วแต่ยี่ห้อ
• ใช้กับเตาแรงดันสูง หรือมีชื่อเรียกอื่นว่า เตาเร่ง เตาแม่ค้า เตาฟู่ เตาไทย เตาจีน ซึ่งได้แก่ เตาที่ขึ้นต้นรุ่นด้วย KB ทั้งหลาย ตั้งแต่ KB3, 4, 5, 7, 8, 10, 15, 20 และหัวเตาจีน (ปล้องยา)
เตาแรงดันสูง

หัวปรับแรงดันสูง

ส่วนประกอบต่างๆของหัวปรับแก๊ส
ตัวอย่างที่ 1 = หัวปรับแรงดันต่ำ ยี่ห้อ SCG รุ่น R-500

ตัวอย่างที่ 2 = หัวปรับแรงดันสูง ยี่ห้อ แก๊สเมติก (Gasmatic) รุ่น H35PSFG

คำอธิบายส่วนประกอบต่างๆ
- พวงมาลัย สำหรับหมุนเข้าถังแก๊ส โดยเสียบข้อต่อที่เป็นเกลียวเข้ากับข้อต่อที่ถังแล้วหมุนเกลียวไปทางซ้ายจนแน่น วัสดุในรูปเป็นทองเหลือง บางยี่ห้อเป็นพลาสติกหรือเหล็ก
- ลูกยางโอริง ช่วยปิดรอยต่อระหว่างข้อต่อถังและแกนพวงมาลัยของหัวปรับ เพื่อไม่ให้แก๊สรั่วออกมา เมื่อลูกยางเสื่อม อาจทำให้มีกลิ่นแก๊สซึมออกมา แนะนำให้เช็คสภาพลูกยางอยู่เรื่อยๆ สามารถซื้อลูกยางหัวปรับได้ตามร้านแก๊ส ร้านขายเตาแก๊ส หรือถามพนักงานที่มาเปลี่ยนแก๊สให้ท่าน
- ปุ่มเซฟตี้ เป็นระบบตัดแก๊สอัตโนมัติในกรณีที่สายแก๊สหลุดหรือรั่ว หากไม่ได้เคลื่อนย้ายเตาและถังบ่อยๆ ก็ไม่จำเป็นต้องซื้อแบบที่มีเซฟตี้ แต่ควรตรวจสภาพสายยางแก๊สเป็นประจำ
- มาตรวัดแรงดันแก๊ส หรือเรียกว่าเกจ, เกจ์ ใช้ดูความดันแก๊สที่ลดแล้ว ว่าส่งไปที่เตาแก๊สเท่าไหร่
- ข้อต่อหางปลา ขนาด 3/8” ใช้สำหรับต่อกับสายยางแก๊ส
- ตัวควบคุมแรงดันแก๊ส ตัวนี้จะถูกตั้งมาแล้วจากโรงงาน แต่ผู้ใช้สามารถปรับได้ตามการใช้งาน เช่นหากต่อเตา 2 ตัวแล้วรู้สึกว่าไฟอ่อนไป ก็ให้เพิ่มแรงดัน สามารถปรับตอนที่จุดเตาแก๊สเพื่อให้เห็นระดับที่ต้องการ
คำถามที่พบบ่อย
1. ถังแก๊สขนาดไหนใช้หัวปรับแบบไหน - เลือกประเภทหัวปรับจากประเภทเตาแก๊ส ไม่ว่าจะใช้ถังแก๊ส 4, 7, 15 หรือ 48 กก. เช่น เตาแรงดันต่ำใช้กับหัวปรับแรงดันต่ำ และ เตาแรงดันสูงใช้กับหัวปรับแรงดันสูง
*หมายเหตุ
- ถัง 4 กก. อาจต้องใช้ข้อต่อปิคนิค / ข้องอปิคนิค เพื่อแปลงเบ้าเสียบสำหรับต่อกับหัวปรับก่อน
- หากใช้ถัง 4 กก. คู่กับโครงปิคนิค สามารถวางโครงปิคนิคที่มีฝักบัวครอบบนวาล์วถังได้เลย แล้วหมุนเกลียวข้อต่อนมหนูเข้ากับวาล์วถัง ในกรณีนี้ไม่ต้องใช้หัวปรับแรงดันแก๊ส
- ถังเอสโซ่หรือยูนิค 11.5 และ ถังเวิลด์หรือเชลล์ 13.5 กก. ใช้หัวปรับแบบกดโดยเฉพาะ